Πρωταπριλιά

Η 1η Απριλίου είναι η μέρα που καλούμαστε όλοι, λόγω εθίμου, να πούμε αθώα ψεματάκια.
Τα ψέματα της πρωταπριλιάς είναι ένα έθιμο που μας έχει έρθει από την Ευρώπη. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές σχετικά με τον τόπο και τον χρόνο που γεννήθηκε το έθιμο αυτό. Δύο από αυτές, όμως, είναι οι επικρατέστερες.
Σύμφωνα με την πρώτη εκδοχή, το έθιμο ξεκίνησε από τους Κέλτες. Λαός της βορειοδυτικής Ευρώπης, οι Κέλτες, ήταν δεινοί ψαράδες. Η εποχή του ψαρέματος ξεκινούσε την 1η Απριλίου. Όσο καλοί ψαράδες όμως και να ήταν, την εποχή αυτή του χρόνου τα ψάρια πιάνονται δύσκολα. Έτσι και αυτοί, όπως προστάζει ο κώδικας δεοντολογίας των ψαράδων όλων των εποχών, έλεγαν ψέματα σχετικά με τα πόσα ψάρια είχαν πιάσει. Αυτή η συνήθεια, έγινε με το πέρασμα του χρόνου έθιμο.
Η δεύτερη εκδοχή θέλει γενέτειρα του εθίμου την Γαλλία του 16ου αιώνα. Μέχρι το 1564 πρωτοχρονιά των Γάλλων ήταν η 1η Απριλίου. Την χρονιά αυτή όμως, και επί βασιλείας Καρόλου του 9ου, αυτό άλλαξε και πρωτοχρονιά θεωρούνταν πλέον η 1η Ιανουαρίου. Στην αρχή αυτό δεν το δέχτηκαν όλοι οι πολίτες. Οι αντιδραστικοί συνέχιζαν να γιορτάζουν, την ψεύτικη πλέον, πρωτοχρονιά τους την 1η Απριλίου, ενώ οι υπόλοιποι τους έστελναν πρωτοχρονιάτικα δώρα για να τους κοροϊδέψουν. Το πείραγμα αυτό μετατράπηκε με τον καιρό σε έθιμο.
Όπου και να γεννήθηκε πάντως, γεγονός είναι ότι το έθιμο αυτό ήρθε και στην Ελλάδα και διαφοροποιήθηκε αποκτώντας μια ελληνική χροιά. Η βασική ιδέα βέβαια παρέμεινε ίδια. Λέμε αθώα ψέματα με σκοπό να ξεγελάσουμε το «θύμα» μας. Σε κάποιες περιοχές της πατρίδας μας, θεωρούν ότι όποιος καταφέρει να ξεγελάσει τον άλλο, θα έχει την τύχη με το μέρος του όλη την υπόλοιπη χρονιά. Σε κάποιες άλλες πιστεύουν ότι ο «θύτης» θα έχει καλή σοδειά στις καλλιέργειες του. Επίσης το βρόχινο νερό της πρωταπριλιάς, θεωρούν μερικοί, ότι έχει θεραπευτικές ιδιότητες. Όσο για το «θύμα», πιστεύεται ότι, σε αντίθεση με τον «θύτη», θα έχει γρουσουζιά τον υπόλοιπο χρόνο και πιθανότατα αν είναι παντρεμένος θα χήρεψει γρήγορα.

Τον προηγούμενο αιώνα, η τεχνολογία βοήθησε κάποιους να ξεγελάσουν χιλιάδες άτομα την ημέρα αυτή. Για παράδειγμα μια Αμερικάνικη εφημερίδα δημοσίευσε ένα άρθρο (στις αρχές του 20ου αιώνα), στο οποίο αναφερόταν ότι ο Τόμας Έντισον είχε εφεύρει μια μηχανή, η οποία μετέτρεπε το νερό σε κρασί. Φανταστείτε την χαρά όλων των «μερακλήδων» της εποχής. Οι μερακλήδες μπορεί να χάρηκαν, αλλά οι μετοχές, των εταιριών παρασκευής και διακίνησης οίνου, σημείωσαν κατακόρυφη πτώση στο χρηματιστήριο. Ένα άλλο παράδειγμα μεγάλης πρωταπριλιάτικης φάρσας, είναι αυτή του δικτύου BBC το 1957. Τότε προβλήθηκε, από το δίκτυο αυτό, ένα ρεπορτάζ, στο οποίο Ιταλοί γεωργοί μάζευαν μακαρόνια από τα δέντρα που υποτίθεται ότι τα παράγουν.

Με μικρά ή μεγάλα ψέματα, η πρωταπριλιά είναι ημέρα χαράς και διασκέδασης. Βρείτε ένα καλό ψέμα. Φορέστε το σοβαρό ύφος σας και βγείτε για κυνήγι θυμάτων. Προσέξτε όμως γιατί όλοι εκείνη την ημέρα, κάνουν το ίδιο με εσάς. Λένε ψέματα.

• Διάσημος ψεύτης

Πινόκιο . Ο Πινόκιο είναι ο κεντρικός ήρωας του ομώνυμου ιταλικού παραμυθιού, μια ξύλινη κούκλα που έφτιαξε ο Τζεπέτο για να του κάνει παρέα στη μοναχική ζωή του. Μια καλή νεράϊδα λυπήθηκε τον Τζεπέτο, έδωσε ζωή στην κούκλα και έτσι ο Πινόκιο έγινε πραγματικό αγόρι. Χαρακτηριστικό του παραμυθιού είναι πως κάθε φορά που ο Πινόκιο έλεγε ψέματα, μεγάλωνε η μύτη του. Το παραμύθι γράφτηκε από τον Κάρλο Κολόντι που γεννήθηκε στην Φλωρεντία το 1826. Το πρωτότυπο γράφτηκε το 1883 και δεν πρόκειται για μια “παιδική” ιστορία. Είναι έργο βαθιά ειρωνικό και για αυτό ο Ιταλός φιλόσοφος Μπενεντέτο Κρότσε επέμενε πως πρέπει να το διαβάσει όποιος θέλει να θεωρεί τον εαυτό του καλλιεργημένο άνθρωπο.

Δημοσιογραφική ομάδα Ε΄& ΣΤ΄Τάξης